Theo ước tính của Drewry Shipping Consultants về tổng chi phí tuân thủ ETS của Liên minh Châu Âu. Các tàu vận chuyển hàng hóa đến và rời các cảng châu u sẽ phải đối mặt với mức phụ phí phát thải carbon lên đến 3,6 tỷ USD trong năm 2024. Mức phụ phí này sẽ tăng lên nếu Liên minh châu Âu ngày càng nỗ lực tăng cường chống biến đổi khí hậu.

Theo thông báo của Liên minh Châu Âu (EU) có hiệu lực từ ngày 01/01/2024, các tàu hàng khi ra và nhập cảnh vào các cảng thuộc lãnh thổ EU đều phải nộp phí phát thải carbon nhằm tuân thủ Hệ thống Thương mại phát thải (ETS).

Thay đổi này sẽ có tác động đến các tất cả các hoạt động vận chuyển, từ hàng thành phẩm đóng trong container đến khí tự nhiên hóa lỏng (LNG).

Vào năm 2018, ngành vận tải biển toàn cầu đã thải hơn một tỷ tấn khí CO2 vào khí quyển chủ yếu vận hành từ những nhiên liệu có nguồn gốc từ dầu, với chi phí thấp đáng kể so với các phương án thay thế sử dụng năng lượng carbon thấp.

Theo ước tính của Drewry Shipping Consultants về tổng chi phí tuân thủ ETS của Liên minh Châu Âu. Các tàu vận chuyển hàng hóa đến và rời các cảng châu Âu sẽ phải đối mặt với mức phụ phí phát thải carbon lên đến 3,6 tỷ USD trong năm 2024. Mức phụ phí này sẽ tăng lên nếu Liên minh châu Âu ngày càng nỗ lực tăng cường chống biến đổi khí hậu.

Bắt đầu từ năm 2024, một tàu container hoạt động giữa châu Âu và châu Á có thể phải chịu khoản phí phát thải carbon khoảng 810.000€ , tương đương 887.000 USD với giả định mỗi phát thải carbon là 90€/ tấn từ tổ chức kiểm định hàng hải DNV (Det Norske Veritas).

Con số này chỉ bằng khoảng 10% chi phí nhiên liệu hàng năm của một con tàu. Điều này có nghĩa nếu giá dầu tăng mạnh thì phí nhiên liệu của một con tàu cũng sẽ tăng và vượt toàn bộ chi phí ETS. Tương tự, trong những năm gần đây sự tăng trưởng về cước phí vận chuyển hàng hóa cũng đã lấn át chi phí tuân thủ ETS.

Mặc dù, phụ phí phát thải chiếm một phần nhỏ chi phí vận chuyển hàng hóa đến châu Âu, nhưng vẫn xảy ra tình trạng khai thác lỗ hổng để trốn đóng phí bởi các thương nhân và doanh nghiệp bằng cách cập cảng tại các cảng gần nhưng bên ngoài EU.

Một cách để tránh phải trả phí khí thải carbon là sử dụng dịch vụ chuyển từ tàu này sang tàu khác ngay trên biển.

Ví dụ, một tàu chở dầu đi từ Thailand và di chuyển đến một cảng nằm ngoài khu vực Liên minh châu Âu, rồi chuyển dầu sang một con tàu khác, và sau đó quay trở lại Thailand. Trong trường hợp này theo DNV, tàu chở dầu từ Thailand sẽ không phải trả bất kỳ khoản phí ETS nào, vì tàu chưa thực sự đến cảng EU.

Theo phát ngôn của EC: “Ủy ban châu Âu (EC) sẽ giám sát chặt chẽ khả năng chuyển hàng từ tàu này sang tàu khác trong bối cảnh sắp áp dụng ETS cho lĩnh vực hàng hải. Khi thích hợp, EC sẵn sàng đề xuất các biện pháp nhằm giải quyết mọi hành vi trốn phí phát thải, nhằm duy trì tính toàn vẹn và hiệu quả của ETS”.

Chi phí tuân thủ ETS, áp dụng cho các cảng tại Khu vực Kinh tế Châu Âu (EEA) cũng như ở EU, hiện có tỷ lệ tương đối nhỏ đối với một ngành lớn như vận tải biển. Nhưng mức phụ phí này sẽ chắc chắn sẽ tăng ở những năm tiếp theo. Cụ thể, vào năm 2024, các chủ hàng chỉ phải trả 40% lượng khí thải carbon, nhưng con số này sẽ tăng lên 70% vào năm 2025 và 100% vào năm 2026. Trong năm 2026, các chủ hàng còn phải đóng phí phát thải khí methane (CH4) và khí nitrous oxide (N2O).

Theo tính toán của Drewry Shipping Consultants, dựa trên lượng khí thải thực tế của các hãng tàu vào năm 2022 và mức tín chỉ phát thải là 100€ cho mỗi tấn CO2 thì tổng chi phí tuân thủ ETS của EU sẽ lên đến 9 tỷ USD vào năm 2026.

Nguồn: Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam