Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng trở nên cấp thiết, việc chuyển đổi sang một nền kinh tế xanh là điều tất yếu và vận tải xanh đang đóng vai trò quan trọng trong cuộc cách mạng này.

Tại hội thảo “Vai trò của Vận tải xanh – Green Logistics trong xu thế quốc tế đương đại, tăng trưởng xanh và phát triển bền vững hướng tới Net zero 2050” diễn ra ngày 15/10 do Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các đơn vị tổ chức. Hội thảo đã góp phần cụ thể hóa mục tiêu Net-zero vào năm 2050, cũng như đề ra những giải pháp thúc đẩy phát triển vận tải xanh tại Việt Nam.

Khung pháp lý, giải pháp phát triển bền vững ngành vận tải

Theo ông Nguyễn Việt Dũng – Giám đốc Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường, logistics xanh được hiểu là hoạt động logistics hướng tới các mục tiêu bền vững, thân thiện với môi trường, đồng thời giảm thiểu tối đa gây tác động tiêu cực đến môi trường, bao gồm: hoạt động dịch vụ vận chuyển, xử lý và lưu trữ nguyên vật liệu, kiểm soát hàng tồn kho, kho bãi, đóng gói và các quyết định vị trí phân bổ hàng hóa…

Hiện nay, Việt Nam có hơn 40.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics và là quốc gia đứng đầu trong các nước ASEAN về số lượng doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ logistics, được Cơ quan hàng hải Mỹ cấp phép. Theo bảng xếp hạng Agility 2022, Việt Nam xếp hạng 11 trong nhóm 50 thị trường logistics mới nổi toàn cầu.

Theo thống kê, ngành vận tải nội địa chiếm 50% lượng phát thải khí nhà kính. Do đó, hướng logistics xanh tới các mục tiêu bền vững, thân thiện và bảo vệ môi trường là hướng đi bắt buộc.

Lộ trình chuyển đổi xanh hướng đến năm 2050

TS. Lê Ngọc Cầu, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu cho biết, Bộ Giao thông Vận tải đã lộ trình rõ ràng về chuyển đổi xanh để hướng tới mục tiêu Net-zero vào năm 2050.

Từ nay đến năm 2030, sẽ đẩy mạnh việc chuyển đổi sử dụng điện sang năng lượng xanh đối với các lĩnh vực thuộc ngành giao thông vận tải. Đến năm 2050, phát triển hợp lý các phương thức vận tải, thực hiện mạnh mẽ việc chuyển đổi toàn bộ phương tiện, trang thiết bị, hạ tầng giao thông vận tải sang sử dụng điện, năng lượng xanh.

Tuy nhiên, việc thuyết phục người dân chủ động chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng nói chung và phương tiện giao thông xanh riêng còn gặp khá nhiều khó khăn khi trong bối cảnh chưa có nhiều lựa chọn hấp dẫn. Đối với các đơn vị vận chuyển, việc chuyển đổi phương tiện hàng loạt cần sự đầu tư lớn về tài chính nhưng cơ chế hỗ trợ tài chính còn hạn chế.

Các chính sách về chuyển đổi xanh hiện nay chưa rõ ràng; thiếu nguồn nhân lực để vận hành các hệ thống, công nghệ mới. Nguồn tài chính xanh cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh còn hạn chế là những rào cản khiến không ít doanh nghiệp loay hoay.

Doanh nghiệp mong muốn các bộ, ngành liên quan sớm xây dựng bộ tiêu chí, tiêu chuẩn xanh cụ thể cho từng lĩnh vực để có cơ sở áp dụng hiệu quả. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần nguồn nhân lực có chuyên môn và cơ chế tài chính riêng phục vụ cho việc chuyển đổi xanh.

Vận tải xanh là một xu hướng tất yếu trong quá trình phát triển bền vững. Việt Nam đã và đang có những bước đi đầu tiên trong việc thúc đẩy phát triển vận tải xanh. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu Net-zero vào năm 2050, chúng ta cần có những nỗ lực mạnh mẽ hơn nữa.