Đầu tháng 02/2024 các hãng tàu nước ngoài đồng loạt tăng 10–20% phí THC đối với mỗi loại dịch vụ container tại Việt Nam ngay sau khi Thông tư 39/2023/TT-BGTVT được ban hành vào cuối năm 2023 và bắt đầu có hiệu lực từ 15/2/2024, về việc điều chỉnh tăng khoảng 10% mức giá dịch vụ bốc dỡ container xuất khẩu.

Sau khi nhận công văn kiến nghị Chính phủ cùng các Bộ liên quan của Hiệp hội Đại lý, Môi giới và Dịch vụ hàng hải Việt Nam (Visaba), Hiệp hội Chủ hàng Việt Nam cũng đã phát đi công văn số 01/VNSC-VP gửi đến Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, Bộ công Thương, Cục Quản lý giá Bộ Tài chính và Cục Hàng hải Việt Nam nhấn mạnh về việc tăng cường quản lý phụ phí của hãng tàu nước ngoài.

Hãng tàu điều chình tăng phí THC

Hiệp hội Chủ hàng cho biết trong suốt nhiều năm qua, các hãng tàu nước ngoài đã luôn tự điều chỉnh thu hàng chục loại phí và phụ phí khác nhau đối với hàng hóa của doanh nghiệp xuất nhập khẩu Việt Nam.

Ngoài ra, họ còn liên tục tự tăng các loại phí và phụ phí này mà không chịu bất kỳ sự quản lý từ cơ quan nào, đa số đều tăng ở mức rất cao, cao hơn rất nhiều so với phí bốc dỡ container mà hãng tàu phải trả cho các cảng biển Việt Nam.

Từ khi Thông tư 39/2023/TT-BGTVT Bộ GTVT quyết định điều chỉnh mức giá các dịch vụ hoa tiêu, sử dụng cầu, bến, phao neo, bốc dỡ container, lai dắt được ban hành ngày 25/12/2023 và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 15/02/2024 thì vào đầu tháng 02/2024, các hãng tàu nước ngoài đồng loạt tăng 10–20% phí THC đối với mỗi loại dịch vụ container tại Việt Nam.

Hơn nữa việc tăng phí này chỉ áp dụng tại Việt Nam, khi các quốc gia khác trong khu vực vẫn chưa có động thái tăng THC. Nếu xét theo giá trị tuyệt đối thì việc tăng 10-20% phí THC sẽ cao hơn gấp 3 lần mức điều chỉnh giá bốc dỡ container tại cảng biển Việt Nam.

Đồng thời khẳng định việc điều chỉnh THC đợt này không phải là lần đầu tiên, Hiệp hội Chủ hàng nhận định rằng điều này đặt ra một thách thức lớn đối với Quốc gia trong việc quản lý các hãng tàu nước ngoài và bảo vệ lợi ích chính đáng của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong nước.

Yêu cầu kê khai giá

Với trường hợp trên, Hiệp hội Chủ hàng đề xuất các Cơ quan Ban Ngành cần đưa ra biện pháp mạnh mẽ, kiên quyết để kiểm soát hành vi tự ý điều chỉnh phí THC và phụ phí của các hãng tàu nước ngoài.

Hiệp hội Chủ hàng đề xuất bổ sung phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container bằng đường biển vào danh mục hàng hoá, dịch vụ thuộc diện kê khai giá. Hãng tàu cần phải cung cấp báo cáo về cơ cấu phí THC, trong trường hợp các phụ thu này mang lại lợi nhuận quá mức thì các Cơ quan chức năng cần áp dụng các chính sách thu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Nhanh chóng rà soát và ban hành những cơ chế quản lý về việc thu các loại phụ phí, đối chiếu với quy định của pháp luật Việt Nam và thông lệ quốc tế và yêu cầu chủ tàu bãi bỏ việc thu các loại phí không hợp lý, đồng thời kiến nghị Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành những cơ chế quản lý việc thu phí của các hãng tàu nước ngoài tại Việt Nam.

Cần tham khảo và học hỏi kinh nghiệm quản lý từ các quốc gia trong khu vực như Trung Quốc, Thái Lan, Singapore, Indonesia… để xây dựng và hoàn thiện các giải pháp tăng cường kiểm soát hoạt động của các hãng tàu nước ngoài, tránh tình trạng thất thu ngân sách Nhà nước và bảo vệ lợi ích của các doanh nghiệp trong nước.

Điều chỉnh giá từ Thông tư 39/2023/TT-BGTVT

Thông tư 39/2023/TT-BGTVT được ban hành cuối năm 2023 và có hiệu lực từ 15/2/2024, đã điều chỉnh tăng khoảng 10% mức giá dịch vụ bốc dỡ container xuất khẩu, nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, quá cảnh, trung chuyển tại một số khu vực so với mức giá quy định trong Thông tư 54. Điều này đã gây ra lo ngại từ một số chuyên gia.

Chuyên gia cho rằng giá bốc dỡ container chiếm phần lớn trong cơ cấu phí THC, được coi là căn cứ để hãng tàu nước ngoài xác định phí THC và sự chênh lệch giữa giá dịch vụ bốc dỡ container và giá THC là rất lớn. Do đó, các doanh nghiệp xuất nhập khẩu cũng có lý do để lo ngại về việc tăng giá sàn dịch vụ bốc dỡ container, vì điều này có thể tạo “cớ” để các hãng tàu tăng phí THC, làm tăng chi phí và giảm cạnh tranh của doanh nghiệp xuất nhập khẩu, tạo áp lực tiếp tục đè nặng lên doanh nghiệp chủ hàng.

Thực tế, từ đầu tháng 02/2024, các hãng tàu nước ngoài đã đồng loạt công bố việc tăng 10–20% phí THC đối với mỗi loại dịch vụ container tại Việt Nam.

***THC (Terminal Handling Charge): Phụ phí xếp dỡ tại cảng, phí mà hãng tàu thu của khách hàng xuất nhập khẩu để trả chi phí tại cảng.

Nguồn: Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp